Empathie

Empathie is een bijzondere fijne eigenschap. Het is prettig wanneer je je goed kunt verplaatsen in een ander en daardoor degene kunt bijstaan. De ander vindt dit vaak prettig en voelt zich gehoord, gezien en ondersteund.

Inlevingsvermogen kent veel voordelen. Je bent in staat om goed en diepgaand met mensen te communiceren. Anderen zullen je snel als prettig in de omgang ervaren. Je bent flexibel en in staat om situaties vanuit veel ooghoeken en standpunten te bekijken.

Echter vraagt deze mooie eigenschap tevens om een gezonde dosis eigenliefde en eigenwaarde. En dat je in staat bent om jouw grenzen te bewaken.

Zoals Alice Miller al beschreef in haar boek 'Het drama van het begaafde kind', heeft empathie een grote valkuil.

Omdat wanneer jij je zo goed kunt inleven in een ander, je soms letterlijk jezelf inlevert. 

Je levertje aandacht/liefde/eigenwaarde in om de ander te redden. Om de harmonie in het gezin te herstellen. Of om de verantwoordelijkheid op te pakken, die een ander gewoonweg laat liggen (die wellicht ervoor terugdeinst/wegvlucht). Je doet alles om de situatie te redden en het leed te verzachten. Dit kan in gezinnen gebeuren, maar ook in relaties en vriendschappen.

Je denkt dat je degene daarmee helpt, maar vaak gaat het ten koste van jezelf.

Voor je het weet vang je de ballen op voor iemand anders. Zodat alles maar 'goed' blijft gaan. Je pakt een verantwoordelijkheid op die niet van jou is. In gezinnen zie je vaak dat kinderen dit doen zodat één van de ouders zich beter staande kan houden. Kinderen willen dat hun ouders overleven. Dat is logisch, want als kind ben je afhankelijk van hen.

Voor een korte periode is dit niet erg. De balans herstelt zich als de situatie verandert in positieve zin.

Maar vaak zie je bij kinderen dat de tijdelijke nieuwe rol, een blijvend onderdeel wordt van hun leven. Het sluipt erin en duurt voort. Vaak worden ze pas op volwassen leeftijd met zichzelf geconfronteerd en vinden ze het moeilijk om te zeggen wat ze zelf willen en nodig hebben. Ze zijn vergroeid met hun rol, zoals bij wijze van spreken een acteur een rol niet meer kan loslaten na het spelen van een film.

Voorbeelden

Zo zie je dat kinderen allerlei rollen in een gezin op zich nemen om de harmonie te herstellen. Het kind dat zich makkelijk gedraagt om de ouders (bij trauma) niet extra tot last te zijn. Het kind dat de clown in het gezin wordt omdat hij voelt dat er veel verdriet is. Het kind dat gaat te veel gaat zorgen voor de ouder, omdat de ouder dit zelf niet doet.

Je ziet het in relaties waarin de ene partner maar alles blijft geven en oplossen voor haar man of vrouw en geen duidelijke grenzen stelt. In vriendschappen waarin iemand met veel inlevingsvermogen altijd de begripvolle en luisterende vriend(in) is, maar omgekeerd geen luisterend oor vindt bij de ander.

Dit kan prima werken voor een bepaalde tijd. Je mag best iemand een tijd redden, bijstaan, helpen, ondersteunen. Daar is niets mis mee mits jij je bewust blijft dat je dit extra doet. En dat je het later ook weer loslaat of teruggeeft.

Misschien besteed je bijvoorbeeld extra tijd aan een vriendin met liefdesverdriet. En is er daardoor minder ruimte voor jou. Je weet echter dat na verloop van tijd de situatie zich weer zal herstellen naar normaal.

Maak van inleven geen inleveren!

Tips

Het is belangrijk om in de eerste plaats eigenliefde te leren. Zet jezelf op de eerste plaats in jouw leven. Want als jij goed voor jezelf zorgt, kun je ook beter voor een ander zorgen. Lijkt simpel en logisch, maar in de praktijk blijken we dit veel lastiger te vinden dan het lijkt.

Vraag jezelf eens af waarom je het zo belangrijk vindt om de ander te ondersteunen of te redden. Wat is jouw motivatie? Spelen er misschien ook onzekerheden en angsten van jou mee? (Als ik dit niet doe nu, dan.......). Hoe kijk je naar die ander? En wat zegt dit over jou?

Leer om trouw te blijven aan jouw waarheid. Hoe voelt iets voor jou? Vind je het echt oké om ........ of ........ te doen? Of wil je het een ander naar de zin maken? Voel je je vrij om nee te zeggen? Durf je ook te uiten hoe iets voor jou is? Is de ander ook zo begripvol naar jou?

Meeleven en meelijden is een groot verschil. De ander heeft er niets aan als jij ook de put in gaat. Je kunt je begrip en liefde tonen maar je hoeft je niet hetzelfde te voelen als degene om wie het gaat.

Grenzen stellen. Laat je niet voor alles gebruiken. Te veel geven, zorgt voor mensen in je omgeving die wel nemen maar niet teruggeven omdat je dit toestaat. Wees duidelijk en geef grenzen aan. Dit is juist liefdevol ook naar de ander.

(Zou jij je rommel (letterlijk/figuurlijk) nog gaan opruimen als er iemand klaarstaat die het steeds voor jou doet? Zorg ervoor dat er balans is en dat je niet blijft geven in een bodemloze put).

Wees empathisch voor jezelf! Wanneer je begripvol en meelevend bent naar een ander, wees dit dan ook naar jezelf. Behandel jezelf met hetzelfde respect en liefde die je geeft aan de mensen van wie je houdt. Vaak vinden we dit namelijk veel makkelijker naar een ander dan naar onszelf.

En tot slot. Wees geduldig. Grenzen leren stellen en onvoorwaardelijk van jezelf houden zijn lange processen met heel veel vallen en opstaan. Dus je zult allerlei situaties en mensen tegenkomen in je leven waarbij je dit mag oefenen en leren. Soms tot vervelens toe. Probeer het in kleine stappen, dat werkt vaak het beste.

En oefen in situaties die je wat makkelijker vindt.

Misschien vind je het makkelijker om nee te zeggen tegen een collega, dan tegen je vrienden. Of andersom.

Elke stap is er weer een.

Succes!

En soms kun je het nooit goed doen.😉😁